Industri 4.0 / IR 4.0 / Revolusi Perindustrian Keempat : Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas (RMK-11)

Rancangan Malaysia Kesebelas Dan Revolusi Perindustrian Keempat 

Revolusi Perindustrian Keempat (4IR) merujuk kepada perkembangan pesat revolusi digital yang merentas ruang siber, fizikal dan biologi merangkumi spektrum sektor ekonomi yang luas dan semua lapisan masyarakat. Antara teknologi trend mega yang menyokong 4IR termasuk pengkomputeran tahap tinggi serta peningkatan robotik termaju, kecerdasan buatan, internet benda (IoT), blockchain dan pencetakan 3D. Konsep 4IR berasal daripada Industrie 4.0 di Jerman. Industrie 4.0 merujuk kepada sistem pengeluaran pintar dalam sektor pembuatan. Dalam konteks Malaysia, istilah Industri 4.0 merujuk kepada maksud yang sama dan merupakan sebahagian daripada rangka kerja 4IR yang lebih besar. Antara beberapa aplikasi teknologi 4IR yang boleh digunakan dalam pelbagai sektor dan subsektor adalah seperti yang ditunjukkan dalam rajah. 

Kemajuan pesat dalam ekonomi digital dan penumpuan teknologi termasuk teknologi disruptif telah memberi kesan kepada kerajaan, perniagaan dan individu dalam pelbagai aspek merangkumi daya saing ekonomi sehingga kepada gaya hidup seharian. Penerimagunaan teknologi 4IR secara kreatif, ketersambungan masa nyata dan penggunaan aset yang lebih baik dalam konteks ekonomi perkongsian telah mengubah model perniagaan serta kaedah penawaran dan perdagangan bagi produk dan perkhidmatan. Kemunculan teknologi disruptif, termasuk perkhidmatan e-panggilan seperti Uber dan Grab, telah mengubah mobiliti manusia dalam bentuk baharu yang tidak pernah dijangka, mewujudkan kesamaran pembezaan antara pengangkutan awam dengan kenderaan persendirian dan memberi cabaran kepada rangka kerja kawal selia. 

Kerajaan telah memperkenal inisiatif kawal selia sandbox nasional dengan mengambil kira kepantasan perubahan teknologi dan keperluan rangka kerja perundangan untuk memudah cara inovasi bagi membolehkan para inovator menguji idea dalam persekitaran sebenar. Bidang yang telah dikenal pasti di bawah inisiatif sandbox, antara lain, termasuk pertanian, bioteknologi, pendidikan, tenaga, kewangan, penjagaan kesihatan, telekomunikasi, pengangkutan, pelancongan, bandar pintar, teknologi hijau dan pengurusan sisa. 

Impak 4IR perlu dinilai secara menyeluruh dengan mengambil kira kepesatan kemajuan serta kesan mendalam dan meluas 4IR terhadap masyarakat. Antara kelebihan dan cabaran 4IR adalah seperti berikut : 

Kelebihan 

• Menambah ketersambungan dengan menghubungkaitkan peranti dan IoT 
• Meningkatkan produktiviti dan mengurangkan kos melalui rantaian nilai global pada masa sebenar 
• Mempercepat inovasi dan tempahan mengikut penyesuaian secara massa melalui kaedah pembuatan pintar 
• Mewujudkan perkhidmatan baharu dengan menggunakan analitis data raya 

Cabaran 

• Peralihan pelaburan langsung asing ke negara berteknologi tinggi 
• Peningkatan ancaman keselamatan siber dan hakisan kerahsiaan data peribadi 
• Peralihan dalam pasaran buruh dengan pewujudan pekerjaan baharu manakala sebahagian pekerjaan sedia ada menjadi jumud 
• Pengurangan komunikasi secara langsung akibat kebergantungan berlebihan kepada peranti 

Pembangunan teknologi yang pesat memerlukan Malaysia membuat anjakan paradigma daripada hanya sebagai pengguna teknologi kepada menjadi rakan pencipta teknologi. Dalam memacu anjakan ini, cabaran keperluan bakat perlu ditangani secara komprehensif. Keperluan ini termasuk peningkatan kemahiran dan latihan kemahiran semula tenaga kerja semasa serta membangunkan bakat yang diperlukan untuk masa hadapan. Bagi mencapai matlamat ini, kerjasama yang lebih erat antara akademia dengan institut penyelidikan serta institusi latihan teknikal dengan industri akan dipergiat.

Rujukan : Bab 15: Memperkukuh Pertumbuhan Ekonomi, Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas

Nota : Penulisan ini adalah sebahagian daripada pembacaan. Sekiranya ia dirujuk, sebarang penambahbaikan, cadangan dan pandangan  bolehlah emel kepada mohdfairuz.mohdyusof@gmail.com